4857 Sayılı İş Kanunu’nda işveren tarafından işçinin ücretine zam yapılmasına ilişkin herhangi bir düzenleme bulunmamaktadır. Dolayısıyla; işverenin işçinin ücretine her yıl zam yapmasının mevzuattan kaynaklanan bir zorunluluk olduğundan bahsetmek mümkün değildir. İşçi ve işveren arasında imzalanan iş sözleşmesinde ya da toplu iş sözleşmesi ile; belli dönemlerde işçinin ücretine zam yapılması kararlaştırılmış ise işverenin ücret zammı yapma yükümlülüğü bulunmaktadır.
Yukarıda belirtildiği gibi; bireysel ya da toplu iş sözleşmesinde ücret zammı yapılmasına ilişkin özel bir hüküm bulunmuyor ise zam dönemi ve zam oranı işverenin iradesindedir. Bu halde işçinin, ücretine her yıl zam yapılmamasından ya da uygulanan zam oranının enflasyonun altında kalmasından bahisle iş sözleşmesini haklı sebeple feshetmesi ve kıdem tazminatına hak kazanması mümkün olmayacaktır.
Ancak önemle belirtmek gerekir ki; yasal bir zorunluluk olmaması işverenin ücret zammı hususundaki yönetim hakkını keyfi ve tutarsız şekilde kullanabileceği anlamına gelmemektedir.
Örneğin; işçiye kendisiyle aynı görevde çalışanlara göre daha düşük ücret ödenmesi, diğer çalışanlara ücret zammı yapılırken kendisine yapılmaması ya da uygulanan zam oranının daha düşük olması, bu farklı uygulamanın kıdem, eğitim, performans gibi haklı ve objektif bir nedene dayanmaması “eşit işlem borcuna aykırılık” teşkil eder. Bu halde işçinin iş akdini haklı sebeple feshederek kıdem tazminatına hak kazanması mümkün olabilecektir.
İşveren tarafından farklı konumda bulunan işçilerin zam oranlarının farklı belirlenmesinin eşit davranma borcuna aykırılık teşkil etmeyeceği, her halde eşit davranma borcuna aykırılık iddiasını ispat yükümlülüğünün işçiye ait olduğu da unutulmamalıdır.
©2019 Elmas Avukatlık ve Hukuki Danışmanlık Bürosu Tüm hakları saklıdır.
